Асанов формати

Ўтган йилдан дежавю ушлаб олдим: рўзани кунида ҳамма Бахтиёр Алимжановни сўкяпти. Бу сафар Parda Podcast'даги чиқиши учун.

Лекин ҳаммаям тўғри сўкмаяпти. Сўкаётганлар кўп — маънавиятчилар орасидаям, феминистлар орасидаям. Феминистлар тўғри сўкяпти, маънавиятчилар нотўғри сўкяпти.

Гап шундаки, бир оми маънавиятчи учун жинсий ҳаёт ҳақида ахлоқий қарашларига мос келмайдиган ҳар қанақа гап — "чириган" Ғарб таъсири/фитнаси ва феминизмнинг салбий оқибати. Аслида эса Алимжановнинг гапларида уни феминист қиладиган бирор нарса кўрмадим. Феминистлар айтяпти ва тўғри айтяпти — ака патриархал, сексист гапларни кўп гапирди, аёлларга секс объекти сифатида қарашини кўрсатди (бу нарса "аёлларни объективация қилиш" дейилади ва феминизмда қаттиқ қораланади).

Феминизм ким ким билан ётиб-туриши ҳақида эмас. У ижтимоий ҳаётда аёлларга бўлган муносабат ҳақида. Бир эркак аёлни уйга қамаб қўйиши мумкин, бошқа бири эса қизларни пайпоқдай алмаштириши мумкин. Феминизм нуқтаи назаридан иккиси ҳам сексист — аёлларни ўзига тенг кўрмайдиган нафс қули, фақат бири никоҳ ёрдамида муносабатини қонунийлаштиради, ахлоқийлаштиради, маълум ижтимоий мажбуриятларни зиммасига олади, бошқа бири эса бу нарсалардан қочади.

50—60-йилларда, жинсий инқилоб замонида бир муддат бетартиб жинсий ҳаёт эркинлик рамзига айланган. Бу радикал консерватизмга қарши бир радикал жавоб эди — "тана меники, билганимни қиламан" дегандай протест эди. Бунга "билганингни қил унда" деган жавоб олинди, натижага эришилди, ҳамма шахсий ҳаётини ўз билганича қуряпти, осмон узилиб ерга тушгани йўқ. Бугунги муаммолар бошқа.

Хуллас, айтмоқчи бўлганим — Алимжанов биз — ғарбпараст байденқул масонларнинг проектимиз эмас. У на сиёсий, на ижтимоий қарашларда бизга ҳаммаслак эмас, аммо унинг касрига биз гап эшитяпмиз.

"Замонавий" ғарбона/либерал ахлоқ (аслида ахлоқ жуда кенг тушунча, майли шахсий ҳаётга оид қисми дейлик) ўнта билан, юзта билан юр, оила қур/қурма демайди, унинг принциплари универсалроқ: биринчидан, муносабатлар ота-она, маҳалла, жамият босими билан эмас, севги ва ўзаро симпатия асосида қурилиши керак, ирқ ёки бошқа жиҳатларга кўра одам ажратмай, инсон сифатида севиш ва севилишни ўрганиш керак; иккинчидан, муносабат хоҳ қисқа муддатли бўлсин, хоҳ бир умрлик бўлсин, зўравонликсиз, мажбурловсиз, эркин, ихтиёрий, жуфтнинг ўз хоҳишига кўра қурилиши лозим; учинчидан, муносабатда ўзаро тенглик муҳим, қайси бир жуфтликда тенглик бўлмаса, бу ўзаро келишув ва розилик билан бўлиши керак, нотенглик зўравонликка айланиб кетмаслиги керак; ниҳоят, бировнинг ҳаётига аралашмаслик керак — кимдир диний оила қурар, кимдир ҳар ҳафта жуфтини алмаштирар, кимдир ёлғиз яшар, сенга ва жамиятга зарари тегмаса, мажбурлов, зўравонлик бўлмаса бўлди. Бундан универсалроқ, соғломроқ қарашни кўрмадим ҳали.

@AsanovEldar

www.tg-me.com/ar/Асанов формати/com.AsanovEldar/4779

10.0K viewsedited  Mar 11 at 04:34

Ўтган йилдан дежавю ушлаб олдим: рўзани кунида ҳамма Бахтиёр Алимжановни сўкяпти. Бу сафар Parda Podcast'даги чиқиши учун.

Лекин ҳаммаям тўғри сўкмаяпти. Сўкаётганлар кўп — маънавиятчилар орасидаям, феминистлар орасидаям. Феминистлар тўғри сўкяпти, маънавиятчилар нотўғри сўкяпти.

Гап шундаки, бир оми маънавиятчи учун жинсий ҳаёт ҳақида ахлоқий қарашларига мос келмайдиган ҳар қанақа гап — "чириган" Ғарб таъсири/фитнаси ва феминизмнинг салбий оқибати. Аслида эса Алимжановнинг гапларида уни феминист қиладиган бирор нарса кўрмадим. Феминистлар айтяпти ва тўғри айтяпти — ака патриархал, сексист гапларни кўп гапирди, аёлларга секс объекти сифатида қарашини кўрсатди (бу нарса "аёлларни объективация қилиш" дейилади ва феминизмда қаттиқ қораланади).

Феминизм ким ким билан ётиб-туриши ҳақида эмас. У ижтимоий ҳаётда аёлларга бўлган муносабат ҳақида. Бир эркак аёлни уйга қамаб қўйиши мумкин, бошқа бири эса қизларни пайпоқдай алмаштириши мумкин. Феминизм нуқтаи назаридан иккиси ҳам сексист — аёлларни ўзига тенг кўрмайдиган нафс қули, фақат бири никоҳ ёрдамида муносабатини қонунийлаштиради, ахлоқийлаштиради, маълум ижтимоий мажбуриятларни зиммасига олади, бошқа бири эса бу нарсалардан қочади.

50—60-йилларда, жинсий инқилоб замонида бир муддат бетартиб жинсий ҳаёт эркинлик рамзига айланган. Бу радикал консерватизмга қарши бир радикал жавоб эди — "тана меники, билганимни қиламан" дегандай протест эди. Бунга "билганингни қил унда" деган жавоб олинди, натижага эришилди, ҳамма шахсий ҳаётини ўз билганича қуряпти, осмон узилиб ерга тушгани йўқ. Бугунги муаммолар бошқа.

Хуллас, айтмоқчи бўлганим — Алимжанов биз — ғарбпараст байденқул масонларнинг проектимиз эмас. У на сиёсий, на ижтимоий қарашларда бизга ҳаммаслак эмас, аммо унинг касрига биз гап эшитяпмиз.

"Замонавий" ғарбона/либерал ахлоқ (аслида ахлоқ жуда кенг тушунча, майли шахсий ҳаётга оид қисми дейлик) ўнта билан, юзта билан юр, оила қур/қурма демайди, унинг принциплари универсалроқ: биринчидан, муносабатлар ота-она, маҳалла, жамият босими билан эмас, севги ва ўзаро симпатия асосида қурилиши керак, ирқ ёки бошқа жиҳатларга кўра одам ажратмай, инсон сифатида севиш ва севилишни ўрганиш керак; иккинчидан, муносабат хоҳ қисқа муддатли бўлсин, хоҳ бир умрлик бўлсин, зўравонликсиз, мажбурловсиз, эркин, ихтиёрий, жуфтнинг ўз хоҳишига кўра қурилиши лозим; учинчидан, муносабатда ўзаро тенглик муҳим, қайси бир жуфтликда тенглик бўлмаса, бу ўзаро келишув ва розилик билан бўлиши керак, нотенглик зўравонликка айланиб кетмаслиги керак; ниҳоят, бировнинг ҳаётига аралашмаслик керак — кимдир диний оила қурар, кимдир ҳар ҳафта жуфтини алмаштирар, кимдир ёлғиз яшар, сенга ва жамиятга зарари тегмаса, мажбурлов, зўравонлик бўлмаса бўлди. Бундан универсалроқ, соғломроқ қарашни кўрмадим ҳали.

@AsanovEldar

BY Асанов формати